تنظیم دفاتر قانونی بر اساس آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب ۳۱ /۴ /۱۳۹۴ ، اشخاص حقیقی گروه اول و کلیه اشخاص حقوقی مکلفند قبل از اتمام سال، دفاتر قانونی سال مالی بعد را تهیه و نسبت به تحریر وقایع مالی روزانه و ارائه آن به واحد مالیاتی مربوطه در زمان مقرر اقدام نمایند. لازم بذکر است که عدم شناخت قوانین و ضوابط مربوط به چگونگی تحریر و تنظیم دفاتر قانونی توسط مودیان مالیاتی منجر به جرایم مالیاتی و حتی رد دفاتر و رسیدگی مالیات به صورت علی الراس خواهد شد. لذا استفاده از متخصین امر در زمینه تنظیم دفاتر قانونی برای مودیان مشمول ارائه دفاتر کل و روزنامه از اهمیت بسیاری برخوردار است.
چکیده:
دفاتر قانونی دفاتری هستند که طبق قانون تجارت، صاحبان هر بنگاه اقتصادی و کسب و کار (به استثنای کسبه جزء)، می بایست کلیه رویدادهای مالی خود را پس از ثبت در اسناد حسابداری و تایید آنها توسط مدیریت، در محل مناسبی که قانون تعیین کرده است (طبق ماده ۶ قانون تجارت) ثبت و نگهداری کنند.
فهرست محتوا
با مطالعه این مقاله، شما با مفهوم و اهداف تنظیم دفاتر قانونی آشنا خواهید شد و به اهمیت تنظیم و تحریر صحیح این دفاتر پی خواهید برد و با جرایم مربوطه آشنا خواهید شد.
اهمیت تنظیم، تحریر و نگهداری دفاتر قانونی
طبق قانون تجارت٬ کلیه فعالان کسب و کار موظف هستند صورت فعالیت های خود را در هر سال مالی تنظیم و آن را برای محاسبه مالیات دراختیار سازمان امور مالیاتی در استان محل استقرار قرار دهند. دفاتر قانونی به دفاتر روزنامه و کل و مشاغل اطلاق می شود که هر بنگاه اقتصادی که مشمول قانون مالیات مستقیم است بایستی رویدادهای مالی خود را در این دفاتر پلمپ شده ثبت کرده و نگهداری کند و حتی پس از صدور برگه تشخیص و پرداخت مالیات و دریافت مفاصا حساب نیز بهتر است نگهداری شوند.
اگر هزینه های شما در دفاتر٬ برای سازمان امور مالیاتی مورد قبول واقع شود و مالیات ابرازی شما هم منطبق با اسناد و مدارک قانونی صورت بگیرد و طبق ضوابط باشد٫ دفاتر قبول و در غیر این صورت، مالیات به صورت علی الراس محاسبه خواهد شد. پس باید به تنظیم صحیح دفاتر قانونی توجه کرد و آن را زیر نظر حسابدارن حرفه ای و مجرب انجام داد. هر گونه اشتباه سهوی یا عمدی منجر به خسارت های جبران ناپذیر برای مودیان مالیاتی خواهد شد.
دفاتر قانونی اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات٬ طبق ماده ششم قانون تجارت شامل: دفتر روزنامه٬ دفتر کل٬ دفتر دارایی و دفتر کپیه است. طبق ماده ۱۴ قانون تجارت٫ اگر این دفاتر طبق مقررات قانون تجارت تنظیم و تحریر ونگهداری شود، بین تجار و امور تجاری سندیت خواهد داشت و در غیر این صورت فقط بر علیه صاحب آن معتبر خواهد بود.
آشنایی با انواع دفاتر قانونی
مطابق آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم انواع دفاتر تجاری به شرح ذیل قابل تعریف میباشند:
دفتر روزنامه: دفتر روزنامه دفتری است که کلیه معاملات و رویدادهای مالی و محاسباتی با رعایت اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت، اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری، در آن ثبت می گردد. دفتر مذکور می تواند به صورت دستی یا ماشینی (مکانیزه- الکترونیکی) باشد.
دفتر کل: دفتری است که عملیات ثبت شده در دفتر یا دفاتر روزنامه برحسب سرفصل یا کدگذاری حسابها در صفحات مخصوص آن ثبت می شود به ترتیبی که تنظیم صورت های مالی لازم از آن امکان پذیر باشد. دفتر مذکور می تواند به صورت دستی یا ماشینی (مکانیزه- الکترونیکی) باشد.
دفتر روزنامه و کل مشترک: دفتری است که دارای ستون هایی برای سرفصل حساب های متفاوت باشد، به طوری که اشخاص حقوقی و حقیقی با ثبت و نگهداری دفتر مذکور بر طبق اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری بتوانند نتایج عملیات خود را از آن استخراج و صورت های مالی لازم تهیه نمایند.
دفتر معین: دفتری است دستی یا ماشینی (مکانیزه- الکترونیکی) که برای تفکیک و مجزا ساختن هر یک از حساب های دفتر کل برحسب مقتضیات و شرایط حساب ممکن است نگهداری شود. کارت های حساب در حکم دفاتر معین است.
سایر دفاتر: دفاتری که به استناد مقررات قانونی مربوط از جمله قانون محاسبات عمومی و قانون شهرداری ها به عنوان دفاتر مورد استفاده قرار می گیرند.
چگونگی پلمپ دفاتر قانونی
درخواست پلمپ دفاتر قانونی، با مراجعه به سامانه اداره ثبت شرکت ها به نشانی https://irsherkat.ssaa.ir ( قسمت پلمپ دفاتر تجاری) امکان پذیر خواهد بود.
پس از این که به سامانه مذکور مراجعه نمودید و اطلاعات هویتی مربوط به شخص حقیقی خود یا شخص حقوقی خود و موارد دیگر از قبیل آدرس و … را تکمیل نمودید پس از کلیک بر روی پذیرش نهایی، می بایست اصل اظهارنامه پلمپ دفاتر مهر و امضاء شده دریافتی از اینترنت را به همراه سایر مدارکی که در ذیل ذکر خواهد شد، به اداره ثبت ارسال نمایید تا اداره پست دفاتر پلمپ شده را به آدرسی که در سامانه قید نموده اید ارسال نماید.
پس از ارسال مدارک از طریق پست و اخذ کد پیگیری، بر روی گزینه ی پلمپ دفاتر کلیک کنید و شماره پیگیری و تاریخ تحویل مدارک به پست را در سامانه درج نمایید و در انتها بر روی گزینه ی پذیرش نهایی، کلیک و وارد مرحله ی بعدی شوید. بعد از ارسال مدارک، کارشناسان حقوقی مدارک را بررسی می کنند و پس از بررسی چنانچه مدارک مورد تایید کارشناس مربوطه قرار گرفته باشد، اجازه ی پرداخت وجه دفاتر و پلمپ آن ها صادر می شود. در این صورت متقاضیان باید با ورود مجدد به سامانه وجه تعیین شده را به صورت اینترنتی پرداخت نمایند.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ دفاتر قانونی
· اشخاص حقیقی
۱- کپی کارت ملی متقاضی
۲- کپی پروانه کسب و یا مجوز فعالیت کسبی
· اشخاص حقوقی
۱- کپی کارت ملی مدیر عامل و مهر شخص حقوقی
۲- کپی آگهی تاسیس شخص حقوقی
۳- کپی آخرین تغییرات ثبتی شخص حقوقی در روزنامه رسمی ( در صورت وجود تغییرات)
۴- وکالتنامه یا معرفی نامه برای نماینده در صورتی که وکیل یا نماینده برای پلمپ دفاتر معرفی شده باشند.
یک قدم تا آسودگی
- درباره خودتان به ما بگویید
- پیشنهاد دریافت کنید(۱۰۰% رایگان و غیر الزام آور)
- مقایسه و انتخاب کنید
- معرفی گزینه انتخابی به شما
پاسخگویتان هستیم حتی در ایام تعطیل
ثبت درخواست آنلاینشیوه تنظیم و نگهداری دفاتر قانونی
پیچیدگی تنظیم و تحریر دفاتر قانونی از آن جایی شروع میشود که مطابقت تحریر این دفاتر با قوانین و آیین نامه ها حائز اهمیت میباشد و همچنین در کنار دقت و تمرکز زیاد جهت جلوگیری از بروز اشتباه در تنظیم این دفاتر مودیان باید از دانش حسابداری نیز برخوردار باشند. مودیان مالیاتی باید دفاتر روزنامه و کل خود را نگهداری و اطلاعات معاملات و رویدادهای مالی و محاسباتی خود را در آن با درج تاریخ وقوع، ذکر کنند.
هر نوع درآمد و هزینه و فروش دارایی های قابل استهلاک طبق مقررات باید ثبت شود. حتی اگر طبق ماده ۱۱ آیین نامه تحریر دفاتر قانونی، از روش های الکترونیکی برای ثبت استفاده شده باشد. لازم بذکر است که اگر در تنظیم صورت های مالی شرکت/موسسه اشتباه حسابداری رخ دهد و طبق استانداردهای حسابداری در دفاتر همان سال مالیاتی اصلاح و مستندات ضمیمه شود، به اعتبار دفاتر خدشه ای وارد نخواهد شد.
دلایل رد دفاتر قانونی
هرگاه دفاتر قانونی به دلیل منطبق نبودن و یا رعایت نکردن الزامات قانونی در تهیه، تحریر و یا انجام اصلاحات ؛ مورد تایید گروه محترم رسیدگی کننده قرار نگیرد و آن دفاتر را نپذیرد، اصطلاحا به آن ” رد دفاتر “ گفته می شود. در آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم دلایل رد دفاتر قانونی به شرح ذیل بیان شده است:
- ۱- در صورتی که دفاتر ارائه شده نزد مراجع ذی ربط به ثبت نرسیده باشد یا فاقد یک یا چند برگ باشد.
- ۲- عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز.
- ۳- تأخیر تحریر دفاتر روزنامه بیش از ۱۵ روز و تأخیر تحریر دفتر کل زاید بر حد مجاز مندرج در این آئین نامه.
- ۴- عدم ثبت عملیات شعبه یا شعب در دفاتر مرکز طبق مقررات این آئین نامه.
- ۵- در مواردی که دفاتر مزبور به ادعای مؤدی از دسترس وی خارج شده باشد و غیر اختیاری بودن موضوع مورد تأیید بالاترین مسئول اداره امور مالیاتی ذیربط قرار نگیرد.
- ۶- عدم تطبیق مندرجات دفاتر قانونی با اطلاعات موجود در سیستم های ماشینی (مکانیزه – الکترونیکی) و یا سامانه ثبت بر خط معاملات در مورد اشخاصی که از سیستم های مذکور استفاده و یا مکلف به استفاده از سامانه یاد شده می باشند.
- ۷- جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در دفتر روزنامه.
- ۸- عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت شده اعم از تحریر شده و نانویی.
- ۹- تغییر نرم افزار حسابداری مورد استفاده در طی سال مالیاتی بدون اطلاع قبلی اداره امور مالیاتی ذی ربط.
- ۱۰- تغییر روش نگهداری دفاتر، اسناد حسابداری از ماشینی (مکانیزه- الکترونیکی) به دستی و بالعکس طی سال مالیاتی یا دوره مالی.
- ۱۱- تحریر دفاتر به غیر از پول رایج کشور و زبان فارسی.
- ۱۲- حذف برخی از عملیات در دفاتر الکترونیکی.
جرایم عدم تسلیم یا رد دفاتر قانونی
مطابق ماده ۱۹۳ قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتی که مودیان دفاتر قانونی خود را ارائه ندهند یا ترازنامه و حساب سود و زیان خود را تسلیم نکنند، مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد (۲۰%) مالیات برای هر یک از این موارد خواهند بود. همچنین عدم تسلیم دفاتر تجاری در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد. به قانون پلمپ دفاتر قانونی در ماده ۱۴ و ۱۵ قانون تجارت ایران نیز اشاره شده است.
مطابق با آنها، دفتر کل، دفتر روزنامه، دفتر کپیه، دفتر دارایی و سایر دفاتر قانونی که اشخاص حقیقی و حقوقی از آنها استفاده می‌کنند باید طبق قوانین و مقررات تنظیم شوند و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند بود. همچنین برای عدم پلمپ دفاتر قانونی در موعد مقرر جزای نقدی در نظر گرفته شده است. لازم بذکر است که جریمه رد دفاتر قانونی همانند جریمه تاخیر در پلمپ دفاتر قانونی معادل ۲۰ درصد مبلغ مالیات خواهد بود.
نتیجه گیری
با مطالعه توضیحات فوق و پی بردن به حساسیت موضوع تظیم و تحریر دفاتر قانونی نیاز به حسابداران خبره که هم در زمینه حسابداری مهارت داشته باشند و هم نسبت به قوانین و مقررات و آیین نامه ها و تغییرات روز این موارد اطلاع داشته باشند احساس میشود. باید توجه داشته باشید که شما با تنظیم دفاتر قانونی خود و ارسال اظهارنامه مالیاتی طبق اعداد مندرج در این دفاتر آینده مالی و مالیاتی کسب و کار خود را رقم خواهید زد.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که یکی از دلایل موفقیت کسب و کارها نحوه صحیح تنظیم، تحریر و ارائه دفاتر قانونی است. زیرا اگر این دفاتر با مشکلاتی همراه باشند یا با سهل انگاری و عدم دقت تهیه شوند منجر به تشخیص مالیات های مربوطه بیش از حد مورد انتظار شما خواهد شد که این موضوع میتوانند کسب و کار شما را به ورطه ورشکستگی برسانند.
- شاید به صفحات زیر نیاز داشته باشید:
- مشاوره مالیاتی
- اظهارنامه مالیاتی
- تهیه لایحه دفاعی مالیاتی
- تهیه صورتهای مالی
- تهیه طرح توجیهی اقتصادی
اطلاعات این برگه
شما میتوانید در صورت تمایل این پست را در شبکه های اجتماعی خود بازنشر دهید .