هدف
۱ . این استاندارد، مبنای ارائه صورت های مالی با مقاصد عمومی را مقرر می‌کند تا از قابل مقایسه بودن آن با صورت های مالی دوره‌های قبل واحد تجاری و نیز با صورت های مالی سایر واحدهای تجاری اطمینان حاصل شود. این استاندارد، الزامات کلی درباره ارائه صورت های مالی، رهنمودهایی درباره ساختار و حداقل الزامات مربوط به محتوای آنها را تعیین می‌کند.
دامنه کاربرد
۲ . واحد تجاری باید این استاندارد را در تهیه و ارائه صورت های مالی با مقاصد عمومی بر اساس استانداردهای حسابداری بکار گیرد.
۳ . سایر استانداردهای حسابداری، الزامات شناخت، اندازه‌گیری و افشای معاملات و سایر رویدادهای خاص را تعیین می‌کند.
۴ . این استاندارد در مورد ساختار و محتوای صورت های مالی میان‌دوره‌ای فشرده که طبق استاندارد حسابداری ۲۲ گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای تهیه می‌شود، کاربرد ندارد. با وجود این، بندهای ۱۳ تا ۳۴ درباره این‌گونه صورت های مالی کاربرد دارد. این استاندارد بطور یکسان برای تمام واحدهای تجاری، کاربرد دارد.
۵ . در این استاندارد از اصطلاحاتی استفاده می شود که برای واحدهای انتفاعی ، از جمله واحدهای تجاری بخش عمومی مناسب است. چنانچه واحدهایی با فعالیت های غیرانتفاعی در بخش خصوصی یا بخش عمومی این استاندارد را بکار گیرند، ممکن است تغییراتی در عناوین صورت های مالی و برخی اقلام اصلی مندرج در آنها ضرورت یابد.
۶ . همچنین، در واحدهای تجاری که فاقد حقوق مالکانه می‌باشند (مانند طرح های بازنشستگی) ممکن است تغییراتی برای ارائه حقوق اعضا یا دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری، در صورت های مالی ضرورت یابد.
تعاریف
۷ . در این استاندارد، اصطلاحات زیر با معانی مشخص بکار رفته است:
صورت های مالی با مقاصد عمومی (که از این پس ”صورت های مالی“ نامیده می‌شود)، صورت های مالی است که هدف آن تأمین نیازهای استفاده‌کنندگانی است که در موقعیتی قرار ندارند که واحد تجاری را ملزم کنند گزارش هایی مطابق با نیازهای اطلاعاتی خاص آنها تهیه کند.
غیرعملی بکارگیری یک الزام در صورتی غیرعملی است که واحد تجاری پس از هرگونه تلاش معقول، نتواند آن را بکار گیرد.
بااهمیت عدم ارائه یا ارائه نادرست اقلام در صورتی بااهمیت است که بتواند به تنهایی یا در مجموع، بر تصمیمات اقتصادی استفاده‌کنندگان که بر اساس صورت های مالی اتخاذ می‌شود، تأثیر بگذارد. اهمیت، به اندازه و ماهیت عدم ارائه یا ارائه نادرست بستگی دارد که با توجه به شرایط محیطی در مورد آن قضاوت می‌شود. اندازه یا ماهیت یک قلم، یا ترکیب هر دو، می‌تواند عامل تعیین‌کننده باشد.
ارزیابی این موضوع که آیا عدم ارائه یا ارائه نادرست می تواند بر تصمیمات اقتصادی استفاده‌کنندگان تأثیرگذار و در نتیجه بااهمیت باشد، مستلزم در نظر گرفتن ویژگی های استفاده‌کنندگان است. طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی، ”فرض می‌شود که استفاده‌کنندگان، درباره فعالیت های تجاری و اقتصادی و حسابداری آگاهی معقولی دارند و مایلند با تلاش منطقی، اطلاعات را مطالعه کنند.“ بنابراین، این ارزیابی مستلزم در نظر گرفتن این نکته است که چگونه به نحو معقولی می توان انتظار داشت که تصمیم‌گیری های اقتصادی استفاده‌کنندگانی با این ویژگی ها، تحت تأثیر قرار گیرد.
یادداشت های توضیحی شامل اطلاعاتی است افزون بر آنچه در صورت وضعیت مالی، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت تغییرات در حقوق مالکانه و صورت جریان های نقدی ارائه می شود. این یادداشت ها، اطلاعات توضیحی یا جزئیات اقلام ارائه شده در صورت های مالی و اطلاعاتی در ارتباط با اقلامی که واجد شرایط لازم برای شناسایی در صورت های مالی نیست را ارائه می کند.
سایر اقلام سود و زیان جامع در برگیرنده اقلامی از درآمدها و هزینه‌ها (شامل تعدیلات تجدیدطبقهبندی) است که سایر استانداردهای حسابداری، شناسایی آنها را در صورت سود و زیان، الزامی یا مجاز نکرده باشد.
اجزای سایر اقلام سود و زیان جامع، شامل موارد زیر است:
الف. تغییرات در مازاد تجدید ارزیابی (به استاندارد حسابداری ۱۱ دارایی های ثابت مشهود، استاندارد حسابداری ۱۷ دارایی های نامشهود و استاندارد حسابداری ۱۵ حسابداری سرمایه‌گذاری ها مراجعه شود)؛
ب. تجدید اندازه‌گیری طرح های با مزایای معین (به استاندارد حسابداری ۳۳ مزایای بازنشستگی کارکنان مراجعه شود)؛ و
پ. سود و زیان ناشی از تسعیر صورت های مالی عملیات خارجی (به استاندارد حسابداری ۱۶ آثار تغییر در نرخ ارز مراجعه شود).
مالکان دارندگان ابزارهایی هستند که به عنوان حقوق مالکانه طبقه‌بندی شده است.
سود یا زیان دوره درآمدها منهای هزینه‌ها، به جز اجزای سایر اقلام سود و زیان جامع است.
تعدیلات تجدید طبقه‌بندی مبالغی است که در دوره جاری یا دوره‌های قبل، در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است و در دوره جاری، به صورت سود و زیان منتقل می‌شود.
مجموع سود و زیان جامع تغییر در حقوق مالکانه طی دوره در نتیجه معاملات و سایر رویدادها به جز تغییرات ناشی از معامله با مالکان به عنوان مالک می‌باشد.
مجموع سود و زیان جامع، متشکل از تمام اجزای ”صورت سود و زیان“ و ”سایر اقلام سود و زیان جامع“ است.
صورت های مالی
هدف صورت های مالی
۸ . صورت های مالی، ارائه ساختاریافته وضعیت مالی و عملکرد مالی واحد تجاری است. هدف صورت های مالی ، ارائه اطلاعاتی درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان های نقدی واحد تجاری است که برای تصمیم‌گیری های اقتصادی طیف گسترده‌ای از استفاده‌کنندگان مفید باشد. همچنین، صورت های مالی نتایج مباشرت مدیریت نسبت به منابعی که به آن سپرده شده است را نشان می دهد. برای دستیابی به این هدف، صورت های مالی اطلاعات زیر را درباره واحد تجاری ارائه می کند:
الف. دارایی ها؛
ب . بدهی ها؛
پ . حقوق مالکانه؛
ت . درآمدها و هزینه‌ها، شامل سودها و زیان ها؛
ث . آورده مالکان و توزیع منابع بین آنها به عنوان مالک؛
ج . جریان های نقدی.
این اطلاعات، همراه با سایر اطلاعات مندرج در یادداشت های توضیحی ، به استفاده‌کنندگان صورت های مالی برای پیش‌بینی جریان های نقدی آتی واحد تجاری، به ویژه زمان بندی و قطعیت آنها، کمک می کند.
مجموعه کامل صورت های مالی
۹ . مجموعه کامل صورت های مالی شامل موارد زیر است:
الف . صورت وضعیت مالی به تاریخ پایان دوره؛
ب . صورت سود و زیان برای دوره؛
پ . صورت سود و زیان جامع برای دوره؛
ت . صورت تغییرات در حقوق مالکانه برای دوره؛
ث . صورت جریان های نقدی برای دوره،
ج . یادداشت های توضیحی ، شامل اهم رویه‌های حسابداری و سایر اطلاعات توضیحی؛
چ . اطلاعات مقایسه‌ای دوره قبل طبق بندهای ۳۶ و ۳۷؛
ح . صورت وضعیت مالی به تاریخ ابتدای دوره قبل، چنانچه واحد تجاری یک رویه حسابداری را با تسری به گذشته بکار گیرد یا اقلام صورت های مالی را با تسری به گذشته تجدید ارائه نماید، یا اقلام صورت های مالی را طبق بندهای ۳۹ تا ۴۱ تجدیدطبقهبندی کند.
۱۰ . واحد تجاری باید در مجموعه کامل صورت های مالی، تمام صورت های مالی را با اهمیت یکسان ارائه کند.
۱۱ . بسیاری از واحدهای تجاری، خارج از صورت های مالی ، بررسی های مالی مدیریت را ارائه می کنند که در آن، ویژگی های اصلی عملکرد مالی و وضعیت مالی واحد تجاری و عدم‌اطمینان های عمده پیش روی واحد تجاری، توصیف می شود. این گزارش می‌تواند شامل بررسی موارد زیر باشد:
الف . عوامل اصلی و اثرگذار تعیین‌کننده عملکرد مالی، شامل تغییرات در محیط فعالیت واحد تجاری ، واکنش واحد تجاری به این تغییرات و آثار آنها، و خط‌مشی سرمایه‌گذاری واحد تجاری برای حفظ و بهبود عملکرد مالی، از جمله خط‌مشی تقسیم سود؛
ب . منابع تأمین مالی واحد تجاری و نسبت مورد انتظار بدهی ها به حقوق مالکانه؛ و
پ . منابع واحد تجاری که طبق استانداردهای حسابداری، در صورت وضعیت مالی شناسایی نمی‌شود.
۱۲ . برخی واحدهای تجاری ، خارج از صورت های مالی، گزارش ها و صورت هایی از قبیل گزارش های زیست‌محیطی نیز ارائه می‌کنند، به‌خصوص در صنایعی که عوامل زیست‌محیطی، از اهمیت برخوردار است. گزارش ها و صورت هایی که خارج از صورت های مالی ارائه می‌شود در دامنه کاربرد استانداردهای حسابداری قرار نمی‌گیرد.
ویژگی های عمومی
ارائه منصفانه و رعایت استانداردهای حسابداری
۱۳ . صورت های مالی باید وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان های نقدی واحد تجاری را به طور منصفانه ارائه کند. ارائه منصفانه مستلزم بیان صادقانه آثار معاملات، سایر رویدادها و شرایط طبق تعاریف و معیارهای شناخت دارایی ها، بدهی ها، درآمدها و هزینه‌ها در مفاهیم نظری گزارشگری مالی است. فرض بر این است که بکارگیری استانداردهای حسابداری، و در صورت لزوم افشای اطلاعات بیشتر، منجر به ارائه منصفانه صورت های مالی می شود.
۱۴ . واحد تجاری که صورت های مالی آن طبق استانداردهای حسابداری تهیه می‌شود، باید با عبارتی صریح و بی‌قید و شرط، این مطابقت را در یادداشت های توضیحی افشا کند. واحد تجاری نباید در صورت های مالی اظهار نماید که صورت های مالی طبق استانداردهای حسابداری است، مگر اینکه این صورت ها با تمام الزامات استانداردهای حسابداری مطابقت داشته باشد.
۱۵ . تقریباً در تمام شرایط، واحد تجاری با رعایت استانداردهای حسابداری مربوط، به ارائه منصفانه دست می یابد. علاوه بر این، ارائه منصفانه واحد تجاری را ملزم می‌کند که:
الف. رویه‌های حسابداری را طبق استاندارد حسابداری ۳۴ رویه‌های حسابداری ، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات، انتخاب و اعمال نماید. استاندارد حسابداری ۳۴، سلسله مراتب رهنمودهای معتبری را تعیین می کند که مدیریت در نبود استاندارد حسابداری که بطور مشخص برای یک قلم کاربرد دارد، مورد توجه قرار می‌دهد.
ب . اطلاعات، از جمله رویه‌های حسابداری ، را به‌گونه‌ای ارائه کند که مربوط، قابل اتکا، قابل مقایسه و قابل فهم باشد.
پ . در مواردی که رعایت الزامات خاصی از استانداردهای حسابداری برای بهبود درک استفاده‌کنندگان صورت های مالی از تأثیر معاملات خاص، سایر رویدادها و شرایط، بر وضعیت مالی و عملکرد مالی واحد تجاری کافی نباشد، اطلاعات بیشتری را افشا کند.
۱۶ . واحد تجاری نمی‌تواند بکارگیری رویه‌های حسابداری نامناسب را با افشای رویه‌های حسابداری استفاده‌شده یا از طریق توصیف در یادداشت های توضیحی جبران کند.
۱۷ . در شرایط بسیار نادر، که مدیریت به این نتیجه می‌رسد که رعایت یک الزام از یک استاندارد حسابداری، آنقدر گمراه‌کننده است که با هدف صورت های مالی ، مندرج در مفاهیم نظری گزارشگری مالی، ناسازگار است، انحراف واحد تجاری از آن الزام، به شیوه تعیین‌شده در بند ۱۸، الزامی است، به شرط آنکه مقررات مربوط، چنین انحرافی را الزامی کند یا مانع آن نشود.
۱۸ . در صورت انحراف واحد تجاری طبق بند ۱۷، موارد زیر باید افشا شود:
الف. اینکه مدیریت به این نتیجه رسیده است که صورت های مالی ، وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان های نقدی واحد تجاری را به طور منصفانه ارائه می کند؛
ب . اینکه واحد تجاری، به استثنای انحراف از یک الزام خاص جهت دستیابی به ارائه منصفانه، استانداردهای حسابداری مربوط را رعایت کرده است؛
پ . عنوان استاندارد حسابداری که واحد تجاری از رعایت الزام آن منحرف شده است، ماهیت انحراف، شامل نحوه عمل حسابداری مقرر در آن استاندارد، دلیل اینکه چرا در آن شرایط آن نحوه عمل آنقدر گمراه‌کننده است که با هدف صورت های مالی، مندرج در مفاهیم نظری گزارشگری مالی، ناسازگار می‌باشد و نحوه عمل حسابداری استفاده‌شده؛ و
ت . در هر یک از دوره‌های ارائه شده، اثر مالی انحراف بر هر یک از اقلام صورت های مالی با فرض رعایت الزام استاندارد حسابداری مربوط.
۱۹ . چنانچه واحد تجاری در یکی از دوره‌های قبل، از الزامات یک استاندارد حسابداری منحرف شده باشد و آن انحراف بر مبالغ شناسایی‌شده در صورت های مالی دوره جاری مؤثر باشد، باید موارد تعیین‌شده در بند ۱۸(پ) و (ت) را افشا کند.
۲۰ . بند ۱۹، برای مثال زمانی کاربرد دارد که در یکی از دوره‌های قبل، واحد تجاری از یک الزام مندرج در یک استاندارد حسابداری برای اندازه‌گیری دارایی ها یا بدهی ها، منحرف شده باشد و آن انحراف، اندازه‌گیری تغییر در دارایی ها و بدهی های شناسایی شده در صورت های مالی دوره جاری را تحت تأثیر قرار دهد.
۲۱ . در شرایط بسیار نادر که مدیریت واحد تجاری به این نتیجه می‌رسد که رعایت یک الزام از یک استاندارد حسابداری، آنقدر گمراه‌کننده است که با هدف صورت های مالی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ناسازگار می‌باشد، اما مقررات مربوط، انحراف از این الزام را منع می‌کند، واحد تجاری باید تا حد ممکن جنبه‌های گمراه‌کننده متصور از رعایت آن الزام را با افشای موارد زیر کاهش دهد:
الف. عنوان استاندارد حسابداری مورد نظر، ماهیت الزام و دلیل اینکه چرا مدیریت به این نتیجه رسیده است که رعایت آن الزام آنقدر گمراه‌کننده است که با هدف صورت های مالی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ناسازگار است؛ و
ب . در هر یک از دوره‌های ارائه¬شده، تعدیلات اقلامی از صورت های مالی که از نظر مدیریت برای دستیابی به ارائه منصفانه ضروری است.
۲۲ . به منظور رعایت بندهای ۱۷ تا ۲۱، یک قلم از اطلاعات، زمانی با هدف صورت های مالی ناسازگار خواهد بود که به طور صادقانه معرف معاملات، سایر رویدادها و شرایطی نباشد که مدعی بیان آن است یا به‌گونه‌ای معقول انتظار می رود بیان کند و در نتیجه بتواند تصمیمات اقتصادی استفاده‌کنندگان صورت های مالی را تحت تأثیر قرار دهد. مدیریت برای ارزیابی این موضوع که آیا رعایت الزام خاص در یک استاندارد حسابداری، آنقدر گمراه‌کننده است که با هدف صورت های مالی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ناسازگار باشد، موارد زیر را مورد توجه قرار می‌دهد:
الف. دلایل عدم دستیابی به هدف صورت های مالی در شرایط خاص؛ و
ب . تفاوت شرایط واحد تجاری با شرایط سایر واحدهای تجاری که آن الزام را رعایت می کنند. اگر سایر واحدهای تجاری در شرایط مشابه آن الزام را رعایت می کنند، این فرض قابل رد وجود دارد که رعایت آن الزام توسط واحد تجاری آنقدر گمراه‌کننده نیست که با هدف صورت های مالی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ناسازگار باشد.
تداوم فعالیت
۲۳ . مدیریت در زمان تهیه صورت های مالی، باید توانایی واحد تجاری برای ادامه فعالیت را ارزیابی کند. واحد تجاری باید صورت های مالی را بر مبنای تداوم فعالیت تهیه کند، مگر اینکه مدیریت قصد انحلال واحد تجاری یا توقف عملیات را داشته باشد یا گزینه واقع‌بینانه دیگری نداشته باشد. زمانی که مدیریت در ارزیابی های خود، از عدم اطمینان با اهمیت در ارتباط با رویدادها و شرایطی آگاه است که ممکن است نسبت به توانایی تداوم فعالیت واحد تجاری، تردید اساسی ایجاد کند، واحد تجاری باید این عدم اطمینان را افشا کند. هنگامی که واحد تجاری صورت های مالی را بر مبنای تداوم فعالیت تهیه نمی‌کند، باید این واقعیت را همراه با مبنای تهیه صورت های مالی و دلایل عدم تداوم فعالیت واحد تجاری، افشا کند.
۲۴ . مدیریت برای ارزیابی مناسب بودن فرض تداوم فعالیت، تمام اطلاعات در دسترس درباره حداقل دوازده ماه آینده پس از پایان دوره گزارشگری، و نه محدود به آن، را در نظر می‌گیرد. میزان بررسی این اطلاعات، به واقعیت های مربوط به هر مورد بستگی دارد. در مواردی که واحد تجاری سابقه عملیات سودآور و دسترسی آسان به منابع مالی داشته باشد، ممکن است بدون تجزیه و تحلیل تفصیلی به این نتیجه برسد که حسابداری بر مبنای تداوم فعالیت مناسب است. در سایر موارد، مدیریت برای قانع شدن نسبت به مناسب بودن مبنای تداوم فعالیت، ممکن است نیاز به بررسی طیف گسترده‌ای از عوامل مربوط به سودآوری جاری و مورد انتظار، جدول زمان بندی پرداخت بدهی ها و منابع بالقوه جایگزین تأمین مالی داشته باشد.
مبنای تعهدی حسابداری
۲۵ . واحد تجاری باید صورت های مالی خود را، به استثنای اطلاعات جریان های نقدی، بر مبنای تعهدی تهیه کند.
۲۶ . واحد تجاری هنگام استفاده از مبنای تعهدی حسابداری، اقلامی را به عنوان دارایی ، بدهی ، حقوق مالکانه، درآمد و هزینه (عناصر صورت های مالی) شناسایی می کند که تعاریف و معیارهای شناخت آن عناصر طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی احراز شده باشد.
اهمیت و تجمیع
۲۷ . واحد تجاری باید هر طبقه بااهمیت از اقلام مشابه را به طور جداگانه ارائه کند. واحد تجاری باید اقلامی را که ماهیت یا کارکرد مشابه ندارند، به طور جداگانه ارائه کند مگر آنکه این اقلام بی اهمیت باشند.
۲۸ . صورت های مالی ، نتیجه پردازش تعداد زیادی از معاملات یا سایر رویدادهایی است که بر اساس ماهیت یا کارکرد، در طبقاتی تجمیع می‌شود. آخرین مرحله از فرایند تجمیع و طبقه‌بندی ، ارائه اطلاعات فشرده و طبقه‌بندی شده‌ای است که اقلام اصلی صورت های مالی را تشکیل می‌دهد. اگر یک قلم اصلی به تنهایی بااهمیت نباشد، با اقلام دیگر در متن صورت های مالی یا یادداشت های توضیحی تجمیع می شود. اگر اهمیت یک قلم آنقدر نباشد که ارائه جداگانه آن را در صورت های مالی توجیه کند، ممکن است افشای جداگانه آن را در یادداشت های توضیحی توجیه‌پذیر نماید.
اطلاعات این نوشته
شما میتوانید در صورت تمایل این پست را در شبکه های اجتماعی خود بازنشر دهید .
