استفاده از واحد پول گزارشگری متفاوت با واحد پول عملیاتی
تسعیر به واحد پول گزارشگری
- واحد تجاری می‌تواند صورت های مالی خود را بر اساس هر واحد پول (یا واحدهای پول) ارائه نماید. در صورتی که واحد پول گزارشگری واحد تجاری متفاوت از واحد پول عملیاتی آن باشد، نتایج عملکرد و وضعیت مالی آن واحد به واحد پول گزارشگری تسعیر می‌شود. برای مثال، در صورتی که یک گروه شامل واحدهای تجاری منفرد با واحدهای پول عملیاتی متفاوت باشد، به منظور تهیه صورت های مالی تلفیقی، نتایج عملکرد و وضعیت مالی هر یک از واحدهای تجاری به واحد پول مشترک ارائه می‌شود.
- نتایج عملکرد و وضعیت مالی واحد تجاری که واحد پول عملیاتی آن، واحد پول یک اقتصاد با تورم حاد نیست، باید با استفاده از روش های زیر به یک واحد پول گزارشگری متفاوت تسعیر شود:
الف . دارایی ها و بدهی های هر صورت وضعیت مالی ارائه‌شده (از جمله ارقام مقایسه‌ای) باید با استفاده از نرخ ارز در تاریخ آن صورت وضعیت مالی تسعیر شود،
ب. درآمدها و هزینه‌های هر صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع ارائه‌شده (از جمله ارقام مقایسه‌ای)، باید با استفاده از نرخ ارز در تاریخ معاملات تسعیر شود.
ج. تمام تفاوت های تسعیر حاصل باید در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شود. - بنا به ملاحظات عملی، اغلب برای تسعیر اقلام درآمد و هزینه از نرخی که تقریبی از نرخ های ارز در تاریخ های معاملات باشد، برای مثال نرخ میانگین برای دوره، استفاده می‌شود. با این حال، چنانچه نوسانات نرخ ارز قابل توجه باشد، استفاده از نرخ میانگین برای یک دوره مناسب نیست.
- تفاوت های تسعیر مورد اشاره در بند ۴۰(ج) ناشی از موارد زیر است:
الف . تسعیر درآمدها و هزینه‌ها با استفاده از نرخ های ارز در تاریخ معاملات و دارایی ها و بدهی ها با استفاده از نرخ ارز در پایان دوره.
ب . تسعیر خالص دارایی های اول دوره با استفاده از نرخ ارز در پایان دوره که متفاوت از نرخ ارز در پایان دوره قبل باشد.
از آنجا که تغییرات در نرخ های ارز تأثیر مستقیمی بر جریان های نقدی فعلی و آتی ناشی از عملیات ندارد یا اینکه تأثیر آن ناچیز است، تفاوت های تسعیر مزبور به عنوان درآمد یا هزینه دوره شناسایی نمی‌شود. مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر تا زمان واگذاری عملیات خارجی به صورت مجزا در حقوق مالکانه ارائه می‌شود. هنگامی که تفاوت های تسعیر، به عملیات خارجی تلفیق‌شده با مالکیت کمتر از ۱۰۰ درصد مربوط باشد، تفاوت های تسعیر انباشته ناشی از تسعیر و قابل انتساب به منافع فاقد حق کنترل، در صورت وضعیت مالی تلفیقی به منافع فاقد حق کنترل تخصیص داده می‌شود و به عنوان بخشی از آن شناسایی می‌گردد. - نتایج عملکرد و وضعیت مالی یک واحد تجاری که واحد پول عملیاتی آن، واحد پول اقتصاد با تورم حاد است، باید با استفاده از روش های زیر به یک واحد پول گزارشگری متفاوت تسعیر شود:
الف . کلیه مبالغ (یعنی دارایی ها، بدهی ها، اقلام حقوق مالکانه، درآمدها و هزینه‌ها، از جمله ارقام مقایسه‌ای) باید با استفاده از نرخ ارز در تاریخ آخرین صورت وضعیت مالی تسعیر شود. به استثنای اینکه؛
ب . اگر مبالغ به واحد پول اقتصاد بدون تورم حاد تسعیر می‌شود، ارقام مقایسه‌ای باید ارقامی باشد که در صورت های مالی سال قبل به عنوان مبالغ جاری ارائه شده است (یعنی نباید برای تغییرات بعدی در سطح قیمت ها یا نرخ ارز تعدیل شود). - در صورتی که واحد پول عملیاتی یک واحد تجاری، واحد پول یک اقتصاد با تورم حاد باشد، واحد تجاری قبل از اینکه روش تسعیر تعیین شده در بند ۴۳ را به کار گیرد، باید صورت های مالی خود را بر اساس الزامات گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم حاد تجدید ارائه نماید، (به استثنای مبالغ مقایسه‌ای که طبق بند ۴۳(ب) به واحد پول یک اقتصاد بدون تورم حاد تسعیر می‌شود). در صورتی که اقتصاد از حالت تورم حاد خارج شود و واحد تجاری صورت های مالی خود را دیگر طبق الزامات گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم حاد تجدید ارائه نکند، واحد تجاری باید برای تسعیر صورت های مالی به واحد پول گزارشگری از مبالغ تجدید ارائه شده بر حسب سطح عمومی قیمت ها در تاریخ توقف تجدید ارائه صورت های مالی به عنوان بهای تمام شده استفاده نماید.
- در استانداردهای حسابداری نرخ مطلقی برای تشخیص اقتصاد با تورم حاد، تعیین نشده است و تشخیص لزوم ارائه مجدد صورت های مالی طبق ”الزامات حاکم بر گزارشگری مالی در اقتصادهای با تورم حاد“ مستلزم اعمال قضاوت است. با این حال، برخی ویژگی های یک اقتصاد با تورم حاد به شرح زیر است:
الف . عموم مردم ترجیح می‌دهند ثروت خود را به صورت دارایی های غیرپولی یا ارز نسبتاً با ثبات نگهداری کنند. پس‌اندازهای وجوه مبتنی‌بر پول رایج، برای حفظ قدرت خرید بلافاصله سرمایهگذاری می‌شوند،
ب . عموم مردم مبالغ پولی را به جای واحد پول محلی بر حسب ارز نسبتاً با ثبات محاسبه می‌کنند. قیمت ها نیز ممکن است بر حسب ارز نسبتاً با ثبات تعیین شود،
ج . خریدها و فروش های اعتباری به قیمت هایی انجام می‌شود که کاهش مورد انتظار قدرت خرید طی دوره اعتبار را جبران نماید حتی اگر دوره مزبور کوتاه باشد،
د . نرخ های سود و کارمزد تسهیلات مالی، دستمزدها و قیمت ها به شاخص قیمت وابسته باشند،
ﻫ . نرخ انباشته (مرکب) تورم طی سه سال اخیر تقریباً برابر با ۱۰۰ درصد یا بیشتر از آن باشد.
تسعیر عملیات خارجی - هنگام تسعیر نتایج عملکرد و وضعیت مالی عملیات خارجی به واحد پول گزارشگری، بندهای ۴۷ تا ۴۹ علاوه بر بندهای ۳۹ تا ۴۳ به کار گرفته می‌شود، ، به‌گونه‌ای که بتوان عملیات خارجی را با استفاده از تلفیق یا روش ارزش ویژه، در صورت های مالی واحد گزارشگر منظور کرد.
- منظور کردن نتایج عملکرد و وضعیت مالی عملیات خارجی در صورت های مالی واحد گزارشگر براساس روش های معمول تلفیق، از قبیل حذف مانده‌ها و معاملات درون‌گروهی انجام می‌شود (به استاندارد حسابداری ۳۹ صورت های مالی تلفیقی (تصویب‌شده ۱۳۹۸) مراجعه شود). با وجود این، یک دارایی (بدهی) پولی درون گروهی، اعم از کوتاه‌مدت یا بلندمدت، نمی‌تواند بدون انعکاس نتایج نوسان واحد پول در صورت های مالی تلفیقی، در مقابل یک بدهی (دارایی) درون گروهی متقابل حذف گردد. دلیل این امر آن است که یک قلم پولی بیانگر تعهدی برای تبدیل یک واحد پول به واحد پول دیگر است و واحد گزارشگر را در معرض سود یا زیان ناشی از نوسان نرخ ارز قرار می‌دهد. در نتیجه، در صورت های مالی تلفیقی واحد گزارشگر، این تفاوت های تسعیر ارز در صورت سود و زیان شناسایی می‌شود یا، اگر تفاوت تسعیر ناشی از شرایط تشریح‌شده در بند ۳۲ باشد، در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی می‌گردد و تا زمان واگذاری عملیات خارجی در بخش جداگانه‌ای از حقوق مالکانه انباشته می‌شود.
- چنانچه پایان دوره مالی عملیات خارجی متفاوت از پایان دوره مالی واحد گزارشگر باشد، عملیات خارجی اغلب یک مجموعه صورت های مالی به تاریخ پایان دوره مالی واحد گزارشگر نیز تهیه می‌نماید. در صورتی که چنین صورت های مالی تهیه نشود، طبق استانداردهای حسابداری مربوط، استفاده از تاریخ های متفاوت برای گزارشگری مالی به شرطی مجاز است که تفاوت بین تاریخ صورت های مالی عملیات خارجی و تاریخ صورت های مالی تلفیقی، بیش از ۳ماه نباشد و تعدیلات لازم برای انعکاس آثار تمام معاملات و سایر رویدادهای با اهمیت که در فاصله دو تاریخ اتفاق افتاده است به عمل آید. در چنین مواردی دارایی ها و بدهی های عملیات خارجی با استفاده از نرخ ارز در پایان دوره گزارشگری عملیات خارجی تسعیر می‌شود. طبق استاندارد حسابداری ۳۹ برای تغییرات بااهمیت در نرخ ارز تا پایان دوره گزارشگری واحد گزارشگر تعدیلات لازم صورت می‌گیرد. همین رویکرد در به کارگیری روش ارزش ویژه برای واحدهای تجاری وابسته و مشارکت های خاص طبق استاندارد حسابداری ۲۰ سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت های خاص (تجدیدنظرشده ۱۳۹۹) استفاده می‌شود.
- سرقفلی ناشی از تحصیل عملیات خارجی و تعدیلات ارزش منصفانه در مبالغ دفتری دارایی ها و بدهی ها که در نتیجه تحصیل عملیات خارجی حاصل شده است، باید به عنوان دارایی ها و بدهی های عملیات خارجی تلقی گردد. این اقلام باید به واحد پول عملیاتی عملیات خارجی ارائه و طبق بندهای ۴۰ و ۴۳ با استفاده از نرخ ارز در پایان دوره تسعیر شود.
واگذاری تمام یا بخشی از عملیات خارجی - در زمان واگذاری عملیات خارجی، مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر مربوط به آن عملیات خارجی که در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی و در بخش جداگانه‌ای از حقوق مالکانه انباشته شده است، هنگام شناسایی سود یا زیان واگذاری باید از حقوق مالکانه به صورت سود و زیان تجدید طبقه‌بندی شود (به عنوان تعدیل تجدید طبقه بندی) (به استاندارد حسابداری ۱ ارائه صورت های مالی (تجدیدنظر شده ۱۳۹۷) مراجعه شود).
- علاوه بر واگذاری تمام منافع واحد تجاری در عملیات خارجی، در موارد زیر، واگذاری بخشی از منافع به عنوان واگذاری محسوب می‌شود:
الف. واگذاری بخشی از منافع، مستلزم از دست دادن کنترل واحد تجاری فرعی باشد که دربردارنده یک عملیات خارجی است، صرف‌نظر از اینکه واحد تجاری، منافع فاقد حق کنترل در واحد تجاری فرعی پیشین را پس از واگذاری بخشی از منافع، حفظ کند؛
ب. منافع باقیمانده پس از واگذاری بخشی از منافع در یک مشارکت یا واگذاری بخشی از منافع در یک واحد تجاری وابسته که دربردارنده یک عملیات خارجی است، یک دارایی مالی باشد که دربردارنده عملیات خارجی است. - هنگام واگذاری یک واحد تجاری فرعی که دربردارنده یک عملیات خارجی است، مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر مربوط به آن عملیات خارجی که به منافع فاقد حق کنترل انتساب داده شده است، باید قطع شناخت شود، اما نباید به صورت سود و زیان تجدید طبقه‌بندی گردد.
- هنگام واگذاری بخشی از منافع در یک واحد تجاری فرعی که دربردارنده یک عملیات خارجی است، واحد تجاری باید سهم متناسبی از مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر را که در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است، به منافع فاقد حق کنترل در آن عملیات خارجی، مجدداً انتساب دهد. در سایر موارد واگذاری بخشی از عملیات خارجی، واحد تجاری باید تنها سهم متناسبی از مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر را که در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است، به صورت سود یا زیان تجدید طبقه‌بندی کند.
- واگذاری بخشی از منافع واحد تجاری در عملیات خارجی عبارت است از کاهش در منافع مالکانه واحد تجاری در عملیات خارجی، به استثنای کاهش‌های مندرج در بند ۵۱ که به عنوان واگذاری در نظر گرفته می‌شوند..
- واحد تجاری ممکن است تمام یا بخشی از منافع خود در عملیات خارجی را از طریق فروش، انحلال، بازپرداخت سهام سرمایه، یا توقف تمام یا بخشی از آن واحد تجاری، واگذار کند. کاهش مبلغ دفتری عملیات خارجی، به دلیل زیان های عملیات خارجی یا به دلیل کاهش ارزش شناسایی‌شده توسط سرمایه‌گذار، واگذاری بخشی از منافع محسوب نمی‌شود. در نتیجه، در زمان کاهش مبلغ دفتری، هیچ بخشی از سود یا زیان تسعیر ارز شناسایی‌شده در سایر اقلام سود و زیان جامع، به صورت سود و زیان تجدید طبقه‌بندی نمی‌شود.
افشا - در بندهای ۵۸، ۶۰ و ۶۱ منظور از واحد پول عملیاتی در مورد گروه، واحد پول عملیاتی واحد تجاری اصلی است.
- واحد تجاری باید موارد زیر را افشا نماید:
الف . مبلغ تفاوت های تسعیر شناسایی شده در صورت سود یا زیان؛
ب . خالص تفاوت های تسعیر شناسایی شده در سایر اقلام سود و زیان جامع و انباشته‌شده به عنوان یک قلم جداگانه در حقوق مالکانه و صورت تطبیق مانده آن در ابتدا و پایان دوره. - در صورتی که واحد پول گزارشگری، متفاوت از واحد پول عملیاتی باشد باید این موضوع به همراه افشای واحد پول عملیاتی و دلیل استفاده از واحد پول گزارشگری متفاوت بیان گردد.
- در صورتی که واحد پول عملیاتی واحد گزارشگر یا عملیات خارجی بااهمیت تغییر کند باید این موضوع و دلیل تغییر واحد پول عملیاتی افشا شود.
- در صورتی که واحد تجاری صورت های مالی خود را بر حسب واحد پولی متفاوت با واحد پول عملیاتی خود ارائه دهد، فقط در صورتی مجاز است اعلام نماید صورت های مالی طبق استانداردهای حسابداری تهیه شده است که تمام الزامات این استانداردها، از جمله روش تسعیر تشریح شده در بندهای ۴۰ و ۴۳، این استاندارد رعایت شده باشد.
- ممکن است واحد تجاری، صورت های مالی یا سایر اطلاعات مالی خود را بدون رعایت الزامات بند ۶۰، بر حسب واحد پولی متفاوت با واحد پول عملیاتی خود ارائه کند. برای مثال، واحد تجاری ممکن است فقط اقلام خاصی از صورت های مالی خود را به یک واحد پولی دیگر تبدیل نماید. یا واحد تجاری که واحد پول عملیاتی آن، واحد پول اقتصادی با تورم حاد نیست ممکن است با تسعیر تمام اقلام با استفاده از آخرین نرخ ارز در پایان دوره، صورت های مالی خود را به واحد پولی دیگری تبدیل نماید. این تبدیل‌ها طبق استانداردهای حسابداری نیست.
تاریخ اجرا و دوره گذار - الزامات این استاندارد (تجدیدنظرشده ۱۴۰۰) در مورد تمام صورت های مالی که دوره مالی آنها از تاریخ ۱/۱/۱۴۰۱ و بعد از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجرا است.
مطابقت با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی - به استثنای موارد مندرج در بندهای ۲۹ تا ۳۱، با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین‌المللی حسابداری ۲۱ با عنوان آثار تغییر در نرخ ارز نیز رعایت می‌شود.
اطلاعات این نوشته
شما میتوانید در صورت تمایل این پست را در شبکه های اجتماعی خود بازنشر دهید .
نظرات ارزشمند شما در هایســـود
بدون دیدگاه برای پست " استانداردهای حسابداری 16 | آثار تغییر در نرخ بخش دوم "
