توقف استفاده از روش ارزش ویژه
- واحد تجاری باید استفاده از روش ارزش ویژه را از تاریخی متوقف کند که سرمایهگذاری آن، به شرح زیر، به عنوان سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص تلقی نشود:
الف. در صورتی که سرمایهگذاری مزبور به سرمایهگذاری در واحد تجاری فرعی تبدیل شود، واحد تجاری باید حسابداری سرمایهگذاری را طبق استاندارد حسابداری ۳۸ ترکیب های تجاری (مصوب ۱۳۹۸) و استاندارد حسابداری ۳۹ (مصوب ۱۳۹۸) انجام دهد.
ب. در صورتی که منافع باقی مانده در یک واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص قبلی، دارایی مالی باشد، واحد تجاری باید منافع باقی مانده را به ارزش منصفانه اندازهگیری کند. ارزش منصفانه منافع باقی مانده، باید به عنوان ارزش منصفانه در زمان شناخت اولیه به عنوان دارایی مالی، در نظر گرفته شود. واحد تجاری باید هرگونه تفاوت بین دو مورد زیر را در صورت سود و زیان شناسایی کند: - ارزش منصفانه منافع باقی مانده و هرگونه عایدات حاصل از واگذاری بخشی از منافع در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص؛
- مبلغ دفتری سرمایهگذاری در تاریخی که روش ارزش ویژه متوقف شده است.
پ. زمانی که واحد تجاری استفاده از روش ارزش ویژه را متوقف میکند، باید تمام مبالغی را که قبلاً در ارتباط با آن سرمایهگذاری، در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی کرده است، بر همان مبنایی به حساب بگیرد که در صورت واگذاری مستقیم دارایی ها یا بدهی های مربوط توسط سرمایهپذیر، ضرورت مییافت. - بنابراین، اگر سود یا زیانی که قبلاً توسط سرمایهپذیر در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است، به دلیل واگذاری دارایی ها و بدهی های مربوط، به سود انباشته منتقل میشود، واحد تجاری هنگام توقف روش ارزش ویژه، سود یا زیان را از حقوق مالکانه به سود انباشته منتقل می کند. برای مثال، اگر واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، مبلغ انباشته تفاوت های تسعیر مربوط به عملیات خارجی داشته باشد و واحد تجاری مزبور، استفاده از روش ارزش ویژه را متوقف کند، واحد تجاری باید طبق استاندارد حسابداری ۱۶ آثار تغییر در نرخ ارز، سود یا زیان مرتبط با عملیات خارجی را که قبلاً در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است، به سود انباشته منتقل کند.
- در صورتی که سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته به سرمایهگذاری در مشارکت خاص تبدیل شود یا سرمایهگذاری در مشارکت خاص به سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته تبدیل گردد، واحد تجاری به استفاده از روش ارزش ویژه ادامه می دهد و منافع باقی مانده را تجدید اندازهگیری نمی کند.
تغییر در منافع مالکیت - هرگاه منافع مالکیت واحد تجاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص کاهش یابد، اما سرمایهگذاری همچنان به عنوان سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص طبقهبندی شود، واحد تجاری در صورتی باید آن بخش از سود یا زیان مربوط به کاهش در منافع مالکیت را که قبلاً در سایر اقلام سود و زیان جامع شناسایی شده است به سود یا زیان دوره تجدید طبقهبندی کند که این تجدید طبقهبندی، در صورت واگذاری دارایی ها و بدهی های مربوط، الزامی میشد.
ضوابط روش ارزش ویژه - بسیاری از ضوابطی که برای به کارگیری روش ارزش ویژه مناسب است، مشابه با ضوابط تلفیق است که در استاندارد حسابداری ۳۹ (مصوب ۱۳۹۸) مطرح شده است. افزون بر این، مفاهیم زیربنایی ضوابط مورد استفاده در حسابداری تحصیل واحد تجاری فرعی، در حسابداری تحصیل سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص نیز پذیرفته میشود.
- سهم گروه در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، معادل مجموع سهم واحد تجاری اصلی و واحدهای تجاری فرعی آن در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص است. سهم سایر واحدهای تجاری وابسته یا مشارکت های خاص گروه، برای این منظور در نظر گرفته نمیشود. هرگاه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، دارای واحدهای تجاری فرعی، واحدهای تجاری وابسته یا مشارکت های خاص باشد، سهم سرمایهگذار از سود یا زیان دوره، سایر اقلام سود و زیان جامع و خالص دارایی ها با استفاده از روش ارزش ویژه، بر اساس ارقام شناساییشده در صورت های مالی واحد تجاری وابسته یا صورت های مالی مشارکت خاص (شامل سهم واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص از سود یا زیان دوره، سایر اقلام سود و زیان جامع و خالص دارایی های واحدهای تجاری وابسته و مشارکت های خاص متعلق به آن)، پس از اعمال تعدیلات لازم برای یکسانسازی رویههای حسابداری، محاسبه میشود (به بندهای ۳۵ تا ۳۷ مراجعه شود).
- سودها و زیان های ناشی از معاملات ”با بالادستی“ و ”با پاییندستی“ در صورت های مالی واحد تجاری (شامل واحدهای تجاری فرعی تلفیقی آن)، فقط تا میزان منافع سرمایهگذاران غیروابسته در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، شناسایی می شود. معاملات ” با بالادستی“، برای مثال، شامل فروش دارایی های واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص به سرمایهگذار است. معاملات با پاییندستی، برای مثال، شامل واگذاری دارایی ها توسط سرمایهگذار به واحدهای تجاری وابسته یا مشارکت های خاص آن می باشد. سهم سرمایهگذار از سودها یا زیان های واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص که ناشی از این معاملات است، حذف می شود.
- هرگاه معاملات با پاییندستی، شواهدی از کاهش در خالص ارزش بازیافتنی دارایی هایی که باید واگذار شود یا کاهش در ارزش آن دارایی ها ارائه کند، این زیان ها باید توسط سرمایهگذار بطور کامل شناسایی شود. هرگاه معاملات با بالادستی، شواهدی از کاهش در خالص ارزش بازیافتنی دارایی های قابل خریداری یا زیان کاهش ارزش آن دارایی ها ارائه کند، سرمایهگذار باید سهم خود از آن زیان ها را شناسایی کند.
- واگذاری دارایی غیرپولی به واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص در ازای منافع مالکانه در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، باید طبق بند ۲۸ به حساب گرفته شود، به استثنای زمانی که واگذاری، محتوای تجاری نداشته باشد که شرایط آن در استاندارد حسابداری ۱۱ دارایی های ثابت مشهود تعیین شده است. در صورتی که چنین واگذاری فاقد محتوای تجاری باشد، سود یا زیان، تحققنیافته تلقی می شود و شناسایی نمیشود، مگر اینکه بند ۳۱ نیز قابل اعمال باشد. این سودها و زیان های تحققنیافته، باید با سرمایهگذاری که حسابداری آن به روش ارزش ویژه انجام میشود، حذف گردد.
- چنانچه واحد تجاری، افزون بر دریافت منافع مالکانه در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، دارایی های پولی یا غیرپولی دریافت کند، واحد تجاری سود یا زیان واگذاری دارایی غیرپولی را به تناسب دارایی های پولی یا غیرپولی دریافتی، به طور کامل در صورت سود و زیان شناسایی می کند.
- یک سرمایهگذاری، از تاریخی که به سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص تبدیل میشود، به روش ارزش ویژه به حساب منظور میگردد. در زمان تحصیل سرمایهگذاری، هرگونه تفاوت بین بهای تمام شده سرمایهگذاری و سهم واحد تجاری از خالص ارزش منصفانه دارایی ها و بدهی های قابل تشخیص سرمایهپذیر، به شرح زیر به حساب گرفته می شود:
الف. سرقفلی مربوط به واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص در مبلغ دفتری سرمایهگذاری منظور می شود و استهلاک آن طبق استاندارد حسابداری ۳۸ (مصوب ۱۳۹۸) محاسبه میگردد.
ب. هرگونه مازاد سهم واحد تجاری از خالص ارزش منصفانه دارایی ها و بدهی های قابل تشخیص سرمایهپذیر نسبت به بهای تمام شده سرمایهگذاری، در تعیین سهم واحد تجاری از سود یا زیان واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص در دورهای که سرمایهگذاری تحصیل شده است، به عنوان سود خرید زیر قیمت در نظر گرفته می شود.
تعدیلات مناسب سهم سرمایهگذار از سود یا زیان پس از تحصیل واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، برای مثال بابت استهلاک دارایی های استهلاکپذیر، بر مبنای ارزش منصفانه آنها در تاریخ تحصیل انجام میشود. به همین ترتیب، تعدیلات مناسب سهم سرمایهگذار از سود یا زیان پس از تحصیل واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص بابت زیان های کاهش ارزش، برای اقلامی مانند دارایی های ثابت مشهود انجام میگیرد. - واحد تجاری برای به کارگیری روش ارزش ویژه، از آخرین صورت های مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص استفاده میکند. هرگاه پایان دوره گزارشگری واحد تجاری متفاوت از پایان دوره گزارشگری واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص باشد، واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، برای استفاده واحد تجاری، صورت های مالی را به همان تاریخ صورت های مالی واحد تجاری تهیه می کنند، مگر اینکه انجام آن غیرعملی باشد.
- چنانچه، طبق بند ۳۳، صورت های مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص که برای به کارگیری روش ارزش ویژه مورد استفاده قرار میگیرد به تاریخی تهیه شود که متفاوت از تاریخ مورد استفاده واحد تجاری است، بابت آثار معاملات یا رویدادهای قابل ملاحظهای که بین آن تاریخ و تاریخ صورت های مالی واحد تجاری رخ میدهد، باید تعدیلات اعمال شود. به هر حال، تفاوت بین پایان دوره گزارشگری واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص و پایان دوره گزارشگری واحد تجاری، نباید بیش از سه ماه باشد. طول دورههای گزارشگری و هرگونه تفاوت بین پایان دورههای گزارشگری، باید در دورههای مختلف، یکسان باشد.
- صورت های مالی واحد تجاری، باید برای معاملات و رویدادهای مشابه در شرایط مشابه، با استفاده از رویههای حسابداری یکسان تهیه شود.
- به استثنای مورد مطرحشده در بند ۳۷، هرگاه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، برای معاملات و رویدادهای مشابه در شرایط مشابه، از رویههای حسابداری متفاوت از رویههای حسابداری واحد تجاری استفاده کند، جهت به کارگیری روش ارزش ویژه هنگام استفاده واحد تجاری از صورت های مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، لازم است به منظور تطبیق رویههای حسابداری واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص با رویههای حسابداری واحد تجاری، تعدیلاتی اعمال شود.
- علیرغم الزام بند ۳۶، چنانچه یک واحد تجاری که خود واحد تجاری سرمایهگذاری نیست، از منافعی در یک واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص که واحد تجاری سرمایهگذاری محسوب میشود برخوردار باشد، آن واحد تجاری ممکن است هنگام به کارگیری روش ارزش ویژه، ارزش منصفانه مورد استفاده توسط واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص (که واحد تجاری سرمایهگذاری میباشد) برای منافع واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص (که واحد تجاری سرمایهگذاری میباشد) در واحدهای تجاری فرعی را حفظ کند.
- اگر واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، سهام ممتاز انباشتشوندهای داشته باشد که در اختیار اشخاصی به جز واحد تجاری است و به عنوان حقوق مالکانه طبقهبندی می شود، واحد تجاری صرفنظر از اینکه سود سهام اعلام شده یا نشده باشد، سهم خود از سود یا زیان را پس از تعدیل بابت سود مربوط به این سهام محاسبه می کند.
- چنانچه سهم واحد تجاری از زیان های واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، مساوی یا بیش از منافع آن در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص باشد، واحد تجاری شناسایی سهم خود از زیان های اضافی را متوقف می کند. منافع در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، مبلغ دفتری سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص است که با استفاده از روش ارزش ویژه همراه با هرگونه منافع بلندمدتی که از نظر ماهیت، تشکیلدهنده بخشی از سرمایهگذاری خالص در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص است، تعیین میشود. برای مثال، اقلامی که برای تسویه آنها نه برنامهریزی شده است و نه تحقق آنها در آینده قابل پیشبینی محتمل است، از نظر ماهیت، افزایش سرمایهگذاری واحد تجاری در آن واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص محسوب میشود. چنین اقلامی میتواند شامل سهام ممتاز، دریافتنیها یا تسهیلات بلندمدت باشد، اما شامل دریافتنی های تجاری، پرداختنیهای تجاری یا هرگونه دریافتنی بلندمدت که برای آن وثیقه کافی وجود دارد، مانند وام های تضمینشده، نمیباشد. زیان های شناساییشده با استفاده از روش ارزش ویژه، که مازاد بر سرمایهگذاری واحد تجاری در سهام عادی است، از سایر اجزای منافع واحد تجاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، به ترتیب عکس اولویت آنها (یعنی تقدم در نقدشوندگی) کسر میگردد.
- پس از آنکه منافع واحد تجاری به صفر رسید، زیان های اضافی و بدهی مربوط، تنها تا میزان تعهدات حقوقی یا عرفی واحد تجاری یا پرداخت های انجامشده به نیابت از واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، شناسایی میشود. در صورتی که واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص متعاقباً سود گزارش کند، واحد تجاری تنها پس از اینکه سهم از سودها با سهم از زیان های شناسایینشده برابر شد، شناسایی سهم خود از آن سودها را از سر میگیرد.
زیان کاهش ارزش - پس از به کارگیری روش ارزش ویژه، از جمله شناسایی زیان های واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص طبق بند ۳۹، واحد تجاری بندهای ۴۲ تا ۴۴ را به کار میگیرد تا تعیین کند که آیا شواهد عینی درباره کاهش ارزش خالص سرمایهگذاری آن در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص وجود دارد یا خیر.
- خالص سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته و مشارکت خاص، تنها در صورتی کاهش ارزش مییابد و زیان های کاهش ارزش تنها در صورتی واقع میشود که شواهد عینی از کاهش ارزش در نتیجه یک یا چند رویداد واقعشده پس از شناخت اولیه خالص سرمایهگذاری (رویداد عامل زیان) وجود داشته باشد و آن رویداد(های) عامل زیان، بر جریان های نقدی آتی برآوردی حاصل از خالص سرمایهگذاری، که بهگونهای قابل اتکا، قابل برآورد است، تأثیر بگذارد. ممکن است تشخیص یک رویداد مجزا به عنوان عامل کاهش ارزش، امکان پذیر نباشد؛ بلکه ترکیب چند رویداد میتواند دلیل کاهش ارزش باشد. زیان های مورد انتظار ناشی از رویدادهای آتی، صرفنظر از احتمال آن، شناسایی نمیشوند. شواهد عینی نشاندهنده کاهش ارزش خالص سرمایهگذاری، شامل دادههای قابل مشاهدهای است که واحد تجاری درباره رویدادهای عامل زیان به شرح زیر، به آنها توجه میکند:
الف. مشکلات مالی عمده واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص؛
ب. نقض قرارداد، مانند نکول یا کوتاهی در پرداخت ها توسط واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص؛
پ. اعطای امتیاز توسط یک واحد تجاری به واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، به دلایل اقتصادی یا حقوقی مرتبط با مشکلات مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص آن، بهگونهای که واحد تجاری در شرایط دیگر این امتیاز را در نظر نمیگرفت؛
ت. وجود احتمال اینکه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، دچار ورشکستگی شود یا به نحوی دیگر سازماندهی مجدد مالی انجام دهد؛
ث. از بین رفتن بازار فعال برای خالص سرمایهگذاری به دلیل مشکلات مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص. - از بین رفتن یک بازار فعال به دلیل آنکه ابزارهای مالکانه یا ابزارهای مالی واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، دیگر به صورت عمومی معامله نمیشود، شواهدی از کاهش ارزش نیست. کاهش رتبه اعتباری واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص یا کاهش ارزش منصفانه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، به خودی خود شواهدی از کاهش ارزش نیست، اگرچه ممکن است هنگام در نظر گرفتن آن همراه با سایر اطلاعات در دسترس، شواهدی از کاهش ارزش باشد.
- افزون بر این، برای انواع رویدادهای مندرج در بند ۴۲، شواهد عینی کاهش ارزش خالص سرمایهگذاری در ابزارهای مالکانه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، شامل اطلاعاتی درباره تغییرات عمده واقعشده با تأثیر نامطلوب در محیط فناوری، بازار، اقتصادی یا قانونی است که واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص در آن فعالیت میکند و نشاندهنده آن است که بهای تمامشده سرمایهگذاری در ابزار مالکانه ممکن است بازیافت نشود. کاهش عمده و طولانیمدت در ارزش منصفانه سرمایهگذاری در ابزار مالکانه به کمتر از بهای تمام شده آن نیز شواهد عینی از کاهش ارزش محسوب میشود.
- از آنجا که سرقفلی بخشی از مبلغ دفتری خالص سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص را تشکیل می دهد و جداگانه شناسایی نمیشود، با به کارگیری الزامات آزمون کاهش ارزش سرقفلی در استاندارد حسابداری ۳۲ کاهش ارزش دارایی ها، جداگانه بابت کاهش ارزش مورد آزمون قرار نمیگیرد؛ بلکه، اگر با به کارگیری بندهای ۴۲ تا ۴۴ مشخص شود که ممکن است خالص سرمایهگذاری کاهش ارزش داشته باشد، کل مبلغ دفتری سرمایهگذاری، طبق استاندارد حسابداری ۳۲ از طریق مقایسه مبلغ دفتری با مبلغ بازیافتنی آن (ارزش اقتصادی و خالص ارزش فروش، هر کدام که بیشتر باشد)، به عنوان یک دارایی واحد بابت کاهش ارزش آزمون میشود. زیان کاهش ارزش شناسایی شده در آن شرایط، به هیچ یک از دارایی ها از جمله سرقفلی که بخشی از مبلغ دفتری خالص سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص را تشکیل می دهد، تخصیص داده نمیشود. به همین ترتیب، طبق استاندارد حسابداری ۳۲، هرگونه برگشت زیان کاهش ارزش تا میزان افزایش بعدی در مبلغ بازیافتنی خالص سرمایهگذاری، شناسایی می شود. برای تعیین ارزش اقتصادی خالص سرمایهگذاری، واحد تجاری موارد زیر را برآورد میکند:
الف. سهم خود از ارزش فعلی جریان های نقدی آتی برآوردی که انتظار می رود توسط واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص ایجاد شود، شامل جریان های نقدی حاصل از عملیات واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص و عایدات واگذاری نهایی سرمایهگذاری؛
ب. ارزش فعلی جریان های نقدی آتی برآوردی که انتظار می رود از محل سود تقسیمی قابل دریافت بابت سرمایهگذاری و واگذاری نهایی آن ایجاد شود.
با به کارگیری مفروضات مناسب، هر دو روش نتیجه یکسانی به همراه دارد. - مبلغ بازیافتنی سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، باید برای هر واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص برآورد شود، مگر اینکه واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، جریان های نقدی ورودی حاصل از استفاده مستمر که تا حد زیادی مستقل از جریان های نقدی ورودی سایر دارایی های واحد تجاری است، ایجاد نکند.
صورت های مالی جداگانه
- سرمایهگذاری در واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص، باید طبق بند ۱۱ استاندارد حسابداری ۱۸ (تجدیدنظرشده ۱۳۹۸) در صورت های مالی جداگانه واحد تجاری گزارش شود.
کنارگذاری استاندارد حسابداری ۲۰ (۱۳۸۹) - این استاندارد، جایگزین استاندارد حسابداری ۲۰ سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته (تجدیدنظرشده ۱۳۸۹) میشود.
تاریخ اجرا - الزامات این استاندارد در مورد کلیه صورت های مالی که دوره مالی آنها از تاریخ ۱/۱/۱۴۰۰ و بعد از آن شروع می شود، لازمالاجراست.
مطابقت با استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی - به استثنای الزام بند ۳۲(الف) این استاندارد مبنی بر اینکه محاسبه استهلاک سرقفلی مربوط به واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص که در مبلغ دفتری سرمایهگذاری منظور میشود، طبق استاندارد حسابداری ۳۸ (مصوب ۱۳۹۸) انجام میشود، با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بینالمللی حسابداری ۲۸ سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت های خاص (ویرایش ۲۰۱۸) نیز رعایت می شود. طبق استاندارد بینالمللی حسابداری ۲۸، استهلاک سرقفلی مربوط به واحد تجاری وابسته یا مشارکت خاص که در مبلغ دفتری سرمایهگذاری منظور میشود، مجاز نیست.
اطلاعات این نوشته
شما میتوانید در صورت تمایل این پست را در شبکه های اجتماعی خود بازنشر دهید .
نظرات ارزشمند شما در هایســـود
بدون دیدگاه برای پست " استانداردهای حسابداری 20 | سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت های خاص بخش دوم "