کلیـات
۱ . هدف این استاندارد، ارائه استانداردها و راهنمایی های لازم درباره مسئولیت های حرفهای حسابرس در موارد اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی، و شکل و محتوای گزارشی است که حسابـرس در این گونه موارد صادر می کند. منظور از حسابرس در این بخش، الزاما فرد یا موسسهای نیست که حسابرسی صورت های مالی واحد مورد رسیدگی را به عهده دارد.
۲ . اگرچه تاکید این استاندارد، رسیدگی به اطلاعات مالی است، اما می تواند برای رسیدگی به اطلاعات غیرمالی نیز سودمند واقع شود، مشروط بر آن که حسابرس از موضوع و معیارهایی منطقی برای سنجش یافتههای خود شناخت کافی داشته باشد. ضوابط ارائه شده در سایر استانداردهای حسابرسی نیز می تواند حسابرس را در به کارگیری این استاندارد یاری رساند.
۳ . اجرای روش های توافقی می تواند شامل روش های مشخصی درباره هریک از اقلام (مانند، حساب های پرداختنی، حساب های دریافتنی، خرید از اشخاص وابسته و فروش و سود هریک از اجزای واحد مورد رسیدگی)، یکی از صورت های مالی (برای مثال، ترازنامه) یا حتی مجموعه صورت های مالی باشد.
هدف از اجرای روش های توافقی
۴ . هدف از اجرای روش های توافقی، گزارش یافتههای عینی ناشی از اجرای روش های مشخص با ماهیت حسابرسی است که مورد توافق حسابرس، واحد مورد رسیدگی و/یا هر شخص ثالث ذیربطـی قـرار گرفته است.
۵ . نظر به این که حسابرس تنها بـه گزارش یافتههای عینی ناشی از اجرای روش های توافقی اکتفامی کند، بنابراین هیچ اطمینانی نیز اظهار نمی شود؛ بلکه، استفادهکنندگان از گزارش، رسیدگی ها و یافتههای گزارش شده توسط حسابرس را راسا ارزیابی و برمبنای آن، نتیجهگیری می کنند.
۶ . گزارش یافتههای عینی منحصرا به اشخاصی داده می شود که در مورد اجرای روش های مزبور توافق کردهاند؛ زیرا، اشخاص دیگر ممکن است به دلیل عدم آگاهی از دلایل انتخاب روش های توافقی، نتایج نادرستی از آن گزارش بگیرند.
اصول کلی حاکم بر اجرای روش های توافقی
- حسابرس در اجرای روش های توافقی باید “آیین رفتار حرفهای” را رعایت کند. اصول آیین رفتار حرفهای حاکم بر مسئولیت های حرفهای حسابرس به شرح زیر است:
الف ـ استقلال
ب ـ درستکاری
پ ـ بی طرفی
ت ـ صلاحیت و مراقبت حرفهای
ث ـ رازداری
ج ـ رفتار حرفهای
چ ـ اصول و ضوابط حرفهای مربوط
۸ . حسابرس باید روش های توافقی را براساس این استاندارد و شرایط مندرج در قرارداد مربوط اجرا کند.
نکات اساسی قرارداد - حسابرس باید اطمینان یابد که واحد مورد رسیدگی و همچنین، هر شخص ثالث ذیربطی که گزارش یافتههای عینی را دریافت می کند، شناخت روشنی از روش های توافقی و شرایط قرارداد دارد. نکاتی که باید مورد توافق قرار گیرد به شرح زیر است:
• نوع و ماهیت کار، شامل تصریح این واقعیت که اجرای روش های توافقی، حسابرسی یا بررسی اجمالی محسوب نمی شود و بنابراین، هیچ اطمینانی نیز اظهار نخواهد شد.
• هدف مشخص شده برای انجام کار.
• مشخص کردن هرگونه اطلاعات مالی که روش های توافقی درباره آن اجرا خواهد شد.
• نوع و ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روش های رسیدگی مورد نظر که باید اجرا شود.
• شکل مورد انتظار برای گزارش یافتههای عینی.
• هرگونه محدودیت در توزیع گزارش یافتههای عینی. بدیهی است در صورت مغایر بودن این گونه محدودیت ها با الزامات قانونی، حسابرس نباید کار را بپذیرد.
۱۰ . در پارهای شرایط (برای مثال، در مواردی که روش های رسیدگی بین مقامات ذیصلاح قانونی، نمایندگان صنایع و نمایندگان حرفه حسابداری توافق می شود) حسابرس ممکن است نتواند روش های توافقی را با کلیه طرف های دریافت کننده گزارش مطرح کند. وی در چنین شرایطی می تواند مثلا روش های رسیدگی را با نمایندگان مناسبی از طرف های درگیر مطرح کند، مکاتبات انجام شده با طرف های مزبور را بررسی نماید یا نمونهای از نوع گزارشی را که صادر خواهد شد برای ایشان بفرستد.
۱۱ . تنظیم قراردادی که در آن شرایط اصلی کار مستند شده باشد، هم به نفع صاحب کار و هم به نفع حسابرس است. چنین قراردادی، پذیرش کار را توسط حسابرس مشخص و از هر گونه برداشت نادرست درباره مواردی چون هدف و دامنه کار، میزان مسئولیت های حسابرس و شکل گزارشی که ارائه خواهد کرد، جلوگیری می کند.
۱۲ . موضوعاتی که می تواند در قرارداد درج شود، شامل موارد زیر است:
• فهرست روش های رسیدگی توافق شده.
• تصریح این که گزارش یافتههای عینی، تنها باید بین اشخاصی توزیع شود که در مورد روش های مزبور توافق کردهاند.
علاوه براین، حسابرس می تواند نمونهای از گزارش یافتههای عینی را که ارائه خواهد کرد نیز پیوست قرارداد کند. نمونه چنین قراردادی در پیوست ۱ ارائه شده است.
برنامهریزی - حسابرس باید اجرای روش های توافقی را چنان برنامهریزی کند که از اِعمال موثر آن اطمینان یابد.
مستندسازی - حسابرس باید موضوعاتی را که در فراهم کردن شواهد لازم برای پشتیبانی از گزارش یافتههای عینی و شواهد مربوط به انجام شدن کار طبق این استاندارد و شرایط قرارداد، دارای اهمیت است، مستند کند.
روش های رسیدگی و شواهد - حسابرس باید روش های توافقی رسیدگی را اجرا و از شواهد کسب شده، به عنوان مبنای گزارش یافتههای عینی استفاده کند.
۱۶ . حسابرس می تواند در اجرای روش های توافقی از شیوههای زیر استفاده کند:
• پرسوجو و تجزیه و تحلیل.
• محاسبه مجدد، مقایسه و سایر کنترل های محاسباتی.
• مشاهده.
• بازرسی.
• دریافت تاییدیه.
نمونه گزارش، حاوی فهرستی از روش هایی که می تواند به عنوان بخشی از انجام قرارداد اجرای روش های توافقی استفاده شود، در پیوست ۲ ارائه شده است.
گزارشگری
۱۷ . گزارش اجرای روش های توافقی باید هدف و روش های مورد توافق را با جزییات کافی و به گونهای توصیف کند که استفادهکنندگان بتوانند از نوع و ماهیت و حدود کار انجام شده، شناخت لازم به دست آورند.
۱۸ . گزارش یافتههای عینی باید موارد زیر را دربر گیرد:
الف ـ عنوان حسابرس مستقل.
ب ـ مخاطب گزارش معمولا صاحب کاری که حسابرس را برای اجرای روش های توافقی دعوت به کار کرده است.
پ ـ مشخص کردن عناوین اطلاعات مالی که روش های توافقی درباره آنها اجرا شده است.
ت ـ تصریح این که روش های اجرا شده، همان روش های توافق شده با مخاطب گزارش است.
ث ـ تصریح این که کار، طبق استاندارد “اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی” انجام شده است.
ج ـ هدف از رسیدگی.
چ ـ فهرست روش های رسیدگی اجرا شده.
ح ـ توصیف یافتههای عینی، شامل جزییات هرگونه ایراد یا اشتباه کشف شده.
خ ـ تصریح این که روش های رسیدگی اجرا شده، حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست و بنابراین، اطمینانی نیز اظهار نمی شود.
د ـ بیان این که اگر حسابرس روش های اضافی (یعنی حسابرسی یا بررسی اجمالی) را اجرا می کرد، ممکن بود موارد دیگری کشف می شد که گزارش آنها ضرورت می یافت.
ذ ـ تصریح این که گزارش باید منحصرا به اشخاصی داده شود که در مورد اجرای روش های رسیدگی توافق کردهاند.
ر ـ در صورت لزوم، بیان این موضوع که گزارش، تنها به عناصر، حساب ها، اقلام یا اطلاعات مالی مشخص شده مربوط است و صورت های مالی واحد مورد رسیدگی را به عنوان یک مجموعه دربر نمی گیرد.
ز ـ تاریخ گزارش.
ژ ـ نشانی حسابرس.
س ـ امضای حسابرس.
نمونهای از گزارش یافتههای عینی ناشی از اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی، در پیوست ۲ ارائه شده است.
تاریخ اجرا
۱۹ . این استاندارد از اول فروردین ۱۳۷۸ و پساز آن لازمالاجراست.
پیـوسـت ۱
نمونه قرارداد
قـرارداد اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی
عطف به درخواست … (نام درخواستکننده) … از این … (حسابرس) … برای اجرای روش های توافقی، درباره … (موضوع مورد رسیدگی) … که مورد پذیرش این … قرار گرفته است، این قرارداد بین … و … که از این پس به ترتیب “حسابرس” و “واحد مورد رسیدگی/ واحد درخواستکننده” نامیده می شوند با شرایط زیر منعقد می گردد.
موضوع قـرارداد
۱ . اجرای روش های توافقی و گزارش یافتههای عینی حاصل از اجرای آنها با هدف … (برای مثال، ارائه به مراجع ذیصلاح) …
تبصره: این روش ها تنها برای کمک در رسیدن به هدف مزبور اجرا می شود.
تعهدات حسابرس
۲ . اجرای روش های توافقی به شرح زیر، براساس استاندارد “اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی”:
(توصیف نوع و ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روش هایی که باید اجرا شود، شامل اشاره روشن به مدارک و مستنداتی که مشخصا باید مورد رسیدگی قرار گیرد، افرادی که باید با آنان تماسگرفته شود و اشخاصی که باید از آنان تاییدیه دریافت گردد).
۳ . اجرای روش های یاد شده در بند ۲ بالا، به منزله حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست و بنابراین، هیچ اطمینانی نیز اظهار نخواهد شد.
۴ . گزارش یافتههای عینی، تنها به رسیدگی های مندرج در بند ۱ قرارداد مربوط می شود و صورت های مالی شرکت را به عنوان یک مجموعه واحد دربر نمی گیرد.
تعهدات واحد مورد رسیدگی
۵ . ارائه کلیه اطلاعات، اسناد، مدارک و دفاتر (دستی و یا کامپیوتری) مورد نیاز برای اجرای روش های توافقی.
۶ . عدم استفاده از گزارش (یافتههای عینی) برای مقاصدی غیر از هدف یاد شده در بند ۱ بالا، و توزیع گزارش مزبور منحصرا بین اشخاصی که در مورد روش های بالا توافق کردهاند.
۷ . تامین محل کار، امکانات و تسهیلات مناسب و همچنین، همکاری کارکنان واحد مورد رسیدگی در تهیه وارائه صورت ریز و جداول تفصیلی مورد نیاز برای انجام هر چه بهتر موضوع قرارداد.
۸ . پرداخت به موقع صورت حساب های حقالزحمه.
حـقالـزحمـه
۹ . مبنای تعیین حقالزحمه، مدت کارکرد حسابرسانِ مامور انجام کار است که متناسب با پیشرفت کار، صورت حساب می شود. حقالزحمه ساعتی هر یک از حسابرسان برحسب تجربه و مهارت و در نتیجه، میزان مسئولیتی که به عهده دارند، متفاوت است. طبق بررسی های به عمل آمده، حقالزحمه، شامل حقالزحمه ساعات کار مستقیم، سایر هزینههای مستقیم (ازقبیل هزینههای فوقالعاده ماموریت خارج از مرکز، ایاب و ذهاب) و سربار قابل تخصیص، در مجموع به میزان … ریال براورد می شود.
سـایـر مـوارد
۱۰ . این قرارداد از تاریخ مبادله تا … اعتبار دارد.
۱۱ . هرگونه اختلاف طرفین قرارداد در اجرای مفاد آن، از طریق هیاتی سه نفره متشکل از نماینده واحد مورد رسیدگی / واحد درخواست کننده، نماینده حسابرس و یک شخص مورد قبول دو طرف، حل و فصل خواهد شد.
۱۲ . این قرارداد در ۱۲ ماده و یک تبصره و در ۲ نسخه که هر دو نسخه در حکم واحد است، تنظیم و در تاریخ … به امضای طرفین قرارداد رسیده است .
واحد مورد رسیدگی/ واحد درخواستکننده حسابرس
پیوست ۲
نمونه گزارش یافتههای عینی درباره حساب های پرداختنی
گزارش یافتههای عینی
به: …(اشخاصی که حسابرس را دعوت به کار کردهاند)…
این موسسه روش های توافق شده زیر را در مورد حساب های پرداختنی شرکت نمونه در تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳، به شرح صورت ریز پیوست، اجرا کرده است. روش های زیر که براساس استاندارد اجرای روش های توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی انجام شده است، تنها به منظور کمک به شما در ارزیابی اعتبار حساب های پرداختنی صورت گرفته است:
۱ . تراز حساب های پرداختنی در تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳ تهیه شده توسط شرکت نمونه، دریافت و درستی جمع های آن آزمون و مانده آن با حساب مربوط در دفتر کل، مطابقت شد.
۲ . فهرست تامینکنندگان عمده مواد و کالا و مبالغ بستان کاری آنان در تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳، به شرح پیوست، با اسامی و مبالغ مندرج در تراز حساب های پرداختنی مقایسه شد.
۳ . صورت وضعیت مربوط به تامینکنندگان عمده مواد و کالا به تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳ دریافت یا از تامینکنندگان مزبور درخواست شد مانده طلب خود را در تاریخ یادشده تایید کنند.
۴ . صورت وضعیت ها یا تاییدیههای مزبور با مبالغ مندرج در فهرست موضوع بند ۲ بالا مقایسه شد. برای اقلامی که مغایرت داشت، از شرکت نمونه صورت تطبیق دریافت شد. صورت حساب ها، برگههای بستان کار و چک های در راه با مبالغ بیش از ………. ریال مندرج در صورت های تطبیق، شناسایی و فهرست شد. دریافت این صورت حساب ها و برگههای بستان کار پس از تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳ و تحویل چک های در راه مزبور پس از آن تاریخ، مشخص و رسیدگی، و از ضرورت درج آنها در صورت های تطبیق اطمینان حاصل شد.
یافتههای این موسسه به شرح زیر اعلام می شود:
الف ـ در مورد بند ۱، جمع های تراز، درست بود و مانده آن با دفتر کل مطابقت داشت.
ب ـ در مورد بند ۲، مبالغ مورد مقایسه مطابقت داشت.
پ ـ در مورد بند ۳، صورت وضعیت کلیه تامینکنندگان عمده مواد و کالا در تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳ موجود بود.
ت ـ در مورد بند ۴، مبالغ موضوع این بند مطابقت داشت یا برای مبالغ مورد اختلاف، شرکت نمونه، صورت های تطبیق تهیه کرده بود که در آن برگههای بستان کار، صورت حساب ها و چک های در راه با مبالغ بیش از … ریال، به استثنای موارد زیر، به گونهای مناسب منظور شده بود:
(مشخص کردن موارد استثنا)
از آنجا که روش های رسیدگی بالا، حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست، این موسسه نیز اطمینانی درباره حساب های پرداختنی به تاریخ ۳۰ مهر ××۱۳ اظهار نمی کند.
چنانچه این موسسه روش های رسیدگی بیشتری را اجرا می کرد یا حسابرسی یا بررسی اجمالی منطبق با استانداردهای حسابرسی را انجام می داد، احتمالا با موارد دیگری برخورد می کرد که گزارش آنها ضرورت می یافت.
این گزارش منحصرا برای دستیابی به هدف مندرج در ابتدای گزارش و به منظور اطلاع شما تهیه شده است و نباید برای هدف دیگر یا ارائه به سایرین استفاده شود. این گزارش، تنها به حساب ها و اقلام مشخص شده در بالا مربوط می شود و صورت های مالی شرکت را به عنوان یک مجموعه واحد، دربر نمی گیرد.
تاریخ موسسه حسابرسی …
اطلاعات این نوشته
شما میتوانید در صورت تمایل این پست را در شبکه های اجتماعی خود بازنشر دهید .
